A.Szklarski „Tomek w krainie kangurów”

 Czy współczesne dzieci czytają jeszcze „Przygody Tomka”?

Sprawa nie jest do końca przesądzona. Z jednej strony gros rodziców ma ogromny problem, żeby zachęcić dziecko do jakiejkolwiek (nie szkolnej) lektury, ale z drugiej ogromny sukces „Rodziny Monet” pokazuje, że papierowa książka spoza kanonu nie jest tak całkiem skazana na niepowodzenie.

Czytałam „Tomka” jako dziecko z zainteresowaniem, ale jednak umiarkowanym. Opowieści o polowaniach ze sztucerem częściej jednak pasjonują chłopców. Współcześnie pewnie niektóre wątki w „Tomku” wydadzą się też już trochę passe, ale z drugiej strony mam wrażenie, że na rynku boleśnie brak różnorodności czytelniczej dla dzieci. Mamy oczywiście dobre serie z szybką akcją („Zwiadowcy”, „Felix, Net i Nika”, "Szkoła szpiegów"), oprócz tego sporo tytułów obyczajowych pisanych na zapotrzebowanie bieżącej mody na książki o tolerancji/inności itd. I na tym koniec.

W tej sytuacji „Przygody Tomka” jawią się jako stara dobra klasyka, może już nie tak porywająca jak kiedyś, ale wciąż jednak stanowiąca Coś.

Najlepiej więc sięgać po różne książki. Z tych „dawnych” moi chłopcy oprócz „Tomka w krainie kangurów” przeczytali też „Old Shatterhanda” K.Maya, „Tajemniczą Wyspę” J.Verne’a i "Władcę pierścieni" Tolkiena. Starszy kilka razy przeczytał też „Niesamowity dwór” Z.Nienackiego, śmiejąc się przy lekturze niesamowicie😉.

Tomek w krainie kangurów

A.Szklarski

Muza 2010

wiek: 11+

Książki z wyd. Namas. „Wdzięczny kwiat”, „Lenka”, „Biała księżniczka i Złoty Smok”

 

Wyd. Namas nie wydaje dużo, ale za to inaczej. Oprócz książki „Narodziny księżniczki” warto zwrócić uwagę też na 3 nieduże książeczki – z nie do końca oczywista puentą.

Najbardziej charakterystyczna to „Wdzięczny kwiat” S.Szulyovszky. Kolorowe, zmysłowe ilustracje opowiadają o przemijaniu i sile życia. W pewnym ogródku na rabacie naraz wyrósł sztuczny kwiat. Oparł się jesiennym i zimowym szarugom, jednak i on w końcu zniknął, by pewnego dnia się odrodzić. Trudno tą historię brać dosłownie, z drugiej jednak strony czymże innym jest przemijanie, jak nie życiem, które z czasem umiera, by znów się narodzić?

Pięknie zilustrowana jest też „Lenka” K.Szegedi – wąska paleta barw, dużo czerwieni. Sama historia zaś też nie jest do końca realistyczna. Tytułowa Lenka to dziewczynka, która nie ma się z kim bawić. Ciągle próbuje, ale inni się z niej wyśmiewają i ją odtrącają. Aż pewnego dnia zjawia się chłopiec Palko… Czy takie cudowne zdarzenia się zdarzają…? Czasem….

Na koniec „Biała księżniczka i Złoty Smok” P.Finy. Znów mamy historię odtrącenia, Biała księżniczka jest zbyt biała i ma zbyt skośne oczy, by być atrakcyjna. W pewnym sensie historia nie kończy się tak dobrze/naiwnie jak w „Lence”. Biała księżniczka w swej postaci nie zdobędzie uznania, ale za to w innej wzbudzi zachwyt. Szczególne jest przesłanie „Białej księżniczki”; ci odtrąceni i nie rozumiani, mają w swoim ręku skarb, niedostępny dla tych popularnych i lubianych. Trudny jest ten skarb, ale za to potrafi świecić bardziej niż inne.

Wdzięczny kwiat

S.Szulyovszky

Namas 2011

Wiek: 5+

S.Sanza, M.Stary „Fach, że ach!”

 Wybór zawodu nie jest łatwą sprawą, jednak wbrew pozorom, już nawet te dziecięce pomysły na życie mają znaczenie. „Fach, że ach!” to książka-przekrój przez różne zawody i dziedziny. Nie znajdziemy tu co prawda zbyt dużo specjalistów od IT, ale za to przeczytamy, jacy profesjonaliści znajdą pracę w teatrze, na lotnisku, w służbach ratowniczych, na budowie czy w muzeum. Z książki dzieci dowiedzą się też nie tylko kim jest archeolog czy farmaceuta, lecz także co robi entomolog, kurator wystawy, radiolog czy rewident taboru kolejowego. 

”Fach, że ach!” polecamy starszym przedszkolakom i młodszym dzieciom szkolnym.

 

Fach, że ach!

S.Sanza, M.Stary

Bajka 2016

wiek: 6+

T.Kuhlmann "Krecie miasto" czyli krótka historia cywilizacji

 Na pewnej łączce pewnego dnia zamieszkał kret. Początkowo był sam i miał jedną łopatę, ale potem dołączyły do niego inne krety, krecia wioska się rozrastała, powstały nowe gałęzie przemysłu itd. Co zostało z początkowej zielonej łączki, można się domyślić.

Książkę namalował T.Kuhlmann, autor zjawiskowego „Lindberga. Latającej myszy”. Choć w „Krecim mieście” również nie brak malowniczych szczegółów, wymowa książki siłą rzeczy nie jest tak optymistyczna jak „Lindberga”, a z jej morałem właściwie nie wiadomo co zrobić. Bo nawet gdyby się chciało, nie zaoramy przecież z powrotem wielkich miast, by posadzić na tym miejscu puszczę. Postęp cywilizacyjny pomógł też w walce z głodem na nie spotykaną w dziejach skalę. 

Dobrze jednak jest sadzić drzewa, gdzie tylko się da. Zielone łąki są nam bardziej potrzebne do życia niż się wydaje.

Kuhlman jednak bardziej specjalizuje się w opowieściach o wynalazcach i odkrywcach. Stąd mamy książkę o pierwszym locie przez Atlantyk, o Armstrongu (lot na Księżyc), Einsteinie (podróż w czasie) i Edisonie (podróż na dno oceanu i wynalezienie żarówki). Najbardziej podobała nam się książka o Lindberghu (może dlatego, że została wydana jako pierwsza), przez Armstronga jakoś nie przebrnęliśmy, tak jak i przez pozostałe części. Mam wrażenie, że Kuhlmann lepiej rysuje niż pisze, a w książkach akcja trochę się dłuży. Z pewnością są dzieci, którym książki się spodobają, ale dla nas, mimo nastrojowych ilustracji, akcja jest jednak zbyt mało przekonująca.

Krecie miasto

T.Kuhlmann

Tekturka 2023

wiek: 2+

R.Jha, M.Ananth „Mania klikania”

 Nie ma pewnie rodzica, który nie patrzyłby z niepokojem na swoją latorośl przyssaną do mediów elektronicznych. O tym, że (jednak!) istnieją alternatywne sposoby na spędzanie wolnego czasu przypomina książka „Mania klikania”. Żeby rzecz nie wyszła jednak nachalnie dydaktyczna, autorzy postanowili odwrócić sytuację – to dziecko próbuje za wszelką cenę odciągnąć rodziców od zasięgu/telefonu/laptopa. Sekunduje mu w tym babcia, jako jedyna wyraźnie pamiętająca stare czasy i całkiem odporna na urok błyszczącego ekranu.

Sprawa ma jednak drugie dno. Tak naprawdę, współcześni rodzice są równie uzależnieni od klikania jak ich pociechy. Choć zdążyli się jeszcze wychować w analogowej epoce, wirtualny świat bardzo wciąga. Jest to co prawda praca, ale też sposób na nudę, oraz – co istotne – na zmęczenie. Dzieci to oczywiście dobrze widzą i z satysfakcją obserwują, że choć rodzic limituje im dostęp do gier i telefonu, sam również ochoczo klika/gra/odpisuje na smsy itd.

Dobrze jednak cały czas szukać balansu. Tak jak bohaterka książki wyjść na spacer, rower, rolki itd. A manię klikania ustawić w odpowiednim miejscu w szeregu. Najtrudniejszy jak zawsze pierwszy krok – zamknąć komputer, wyłączyć telefon itd. Ale, jak zapewnia autor

„Gdy tylko odwrócicie wzrok od ekranu, czekają na was miliony możliwości”

Warto to sprawdzić.

Mania klikania

R.Jha, M.Ananth

Jedność dla dzieci 2021

Wiek: 6+

A.Jaromir, P.Pawlak „Zarafa”

 Pewien król był smutny i zniechęcony, bał się nawet wyjść z pałacu. Pewnego dnia przybył do niego niezwykły dar od Paszy – Zarafa. Zarafa kojarzy się z żyrafą i rzeczywiście nią była, ale nie była to zwykła żyrafa, bo umiała mówić, wiele podróżowała i koniec końców swoim towarzystwem wydobyła króla z apatii i wpływu apodyktycznej małżonki.

„Zarafa” zachwyca przede wszystkim formą. Ciekawe są klimatyczne ilustracje P.Pawlaka, finezyjny tekst A.Jaromira i staranna kaligrafia E.Kozyry-Pawlak. Książka zwraca również uwagę swoim dopracowaniem i nie do końca typową historią. Długo też się można zastanawiać, co tak właściwie finalnie przywróciło królowi radość życia – ucieczka od toksycznej żony, czy też może pełna wdzięku nowa przyjaciółka, która potrafiła zachwycać się światem i dostrzegać jego piękno?

A na końcu tej historii pada śnieg. Ma on w sobie to coś uroczystego i magicznego, jak każdy pierwszy śnieg, który spanie zimą;)

Zarafa

A.Jaromir, P.Pawlak

Muchomor 2010

Wiek: 6+