Najlepsze książki dla dzieci Astrid Lindgren, "Przygody Astrid zanim została Astrid Lindgren"

Astrid Lindgren nie trzeba przedstawiać, jej książki podobają się i 4-latkom i 90-latkom. Mimo mijających dekad Lindgren pozostaje autorką najlepszych książek dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Ilustratorką większości książek Lindgren jest zaś Ilon Wikland i to ilustratorką nieodłączną, bo mało kto wyobraża sobie Pippi czy dzieci z Bullerbyn inaczej, niż tak jak ją przedstawiła Wilkland. Kolorowe ilustracje Wikland można spotkać min. w uproszczonych wersjach książek Lindgren i w tym poście będzie właśnie o nich.

Jako że zima, najpierw bardzo zimowa książka "Patrz, Madika, pada śnieg!" Pejzaże zimowe są tu po prostu bajkowe. Śniegu w tej książce w ogóle jest dużo, więc jak komuś mało śniegu za oknem, trzeba do tej książki zajrzeć;) Zima na ilustracjach Wikland jest taka jak być powinna – domy przysypane, cały las na biało, wszędzie można dojechać saniami, na lepienie bałwana i na bitwę na śnieżki śniegu oczywiście wystarcza też.

A sama książka opowiada o tym, jak to mała Lisabet wybrała się do miasteczka na zakupy, po czym trochę niespodziewanie dla niej samej wylądowała sama po środku wielkiego lasu.. Cała historia na szczęście dobrze się kończy. 

 

 

Dużo zimowo-świątecznych ilustracji Wikland można też znaleźć w innej książce Lindgren – "Boże Narodzenie w Bullerbyn". Jest tu i śpiewanie kolęd i taniec wokół zjawiskowej choinki i lepienie pierniczków. Za oknem oczywiście biało, więc po pierniczkach wszyscy idą na narty;)

"Lotta. Trzy opowiadania" opowiada o przygodach Lotty, 5-letniej dziewczynki z charakterem. Trochę zadziorna, ale bardzo zaradna i z dobrym sercem, wpada w różne tarapaty; wbrew ostrzeżeniom zjeżdża z góry na ogromnym rowerze, znajduje choinkę na Boże Narodzenie oraz zdobywa czekoladowe jajka na Wielkanoc. Opowiadania o Lottcie zwykle bardzo lubią dzieci w wieku 4-8 lat; Lotta jest bardziej zwyczajna niż Pippi, ale wciąż jest to dziewczynka z fantazją, która wie czego chce. Książki warto też podsunąć początkującym, 8-letnim samodzielnym czytelnikom.

Astrid Lindgren świetnie rozumiała potrzeby dzieci, ich marzenia i pragnienia. Jedną z książek poświęciła trudnościom z chodzeniem spać - "Ja nie chcę iść spać". 5-letni Lasse ma co wieczór mnóstwo pomysłów na zabawę i mama za nic nie może zagonić go do łóżka. Pewnego dnia Lasse odwiedza starszą sąsiadkę, ciocię Lotten, która pożycza mu magiczne okulary. Dzięki tym okularom Lasse może się przyjrzeć co małe zwierzątka robią przed zaśnięciem; mały miś je kaszkę, króliki rozrabiają w łazience, mała wiewiórka huśta się na żyrandolu..Dzięki wizycie u małych zwierzątek Lasse nagle zaczyna akceptować to, że wszystkie dzieci w końcu kładą się spać, choć nie zawsze jest to dla nich łatwe...

 

Nieco starszym dzieciom, które nie potrzebują już tak bardzo obrazków by się skupić na lekturze polecamy dłuższe opowieści, przede wszystkim "Dzieci z Bullerbyn", "Ronję córkę zbójnika", "Braci Lwie Serce" i "Mio mój Mio". Mój 8-letni syn, który czyta tylko komiksy i szkolne lektury, dla powieści Lindgen zrobił wyjątek i przeczytał je sam z siebie.

Wielbiciele twórczości Lindgren koniecznie niech zajrzą też do biograficznej książki o pisarce „Przygody Astrid zanim została Astrid Lindgren”. W książce opisane jest dzieciństwo Lindgren, wioska gdzie się wychowywała, a także opisy zabaw (np. „Nie dotykać podłogi”) i sytuacji które potem posłużyły za inspirację do pisania książek w dorosłym życiu. Nawet mój 10-letni syn, nie za bardzo lubiący biografie ale lubiący opowieści Lindgren, książkę przeczytał. Lektura może być inspirująca także dla dorosłego – pokazuje jak bardzo zmienił się świat w ciągu tych 100 lat odkąd sama Lindgren była dzieckiem. Potrzeba swobodnej zabawy na powietrzu z rówieśnikami u dzieci jednak nie zmieniła się wcale, choć współczesne dzieci mają na to jakby mniej czasu i możliwości.

Warto też przeczytać jak potoczyły się losy Lindgren jak była już dorosła; okazuje się, że zdarzyła jej się nieślubna ciąża, co w tamtych czasach było sporym skandalem, oddawszy jednak początkowo dziecko do rodziny zastępczej z czasem udało jej się je z powrotem odzyskać. Mimo różnych kolei losu Lindgren na zawsze zapamiętała jak to jest być dzieckiem i co jest dla niego ważne. Co istotne, Lindgren nie od razu wiedziała, że zostanie sławną pisarką;) Jej zawodowe początki były co prawda trochę związane z pisaniem (pracowała jako sekretarka), ale to dopiero dzięki późniejszym, szczęśliwym kolejom losu pisarka rozwinęła skrzydła.

Tytuł: Boże Narodzenie w Bullerbyn

Autor: Astrid Lindgren, il. Ilon Wikland

Wydawnictwo: Zakamarki 2007

Wiek: 3+

Tytuł: Patrz, Madika, pada śnieg!

Autor: Astrid Lindgren, il. Ilon Wikland

Wydawnictwo: Zakamarki 2007

Wiek: 3+

Tytuł: Lotta. Trzy opowiadania

Autor: Astrid Lindgren, il. Ilon Wikland

Wydawnictwo: Zakamarki 2013

Wiek: 4+

Tytuł: Ja nie chcę iść spać

Autor: Astrid Lindgren, il. Ilon Wikland

Wydawnictwo: Zakamarki 2009

Wiek: 2+

Przygody Astrid zanim została Astrid Lindgren

Ch. Bjork, E.Eriksson

Zakamarki 2020

Wiek: 8+

Tomasz Samojlik, komiksy i fraktale

Tomasz Samojlik kocha komiksy i przyrodę Puszczy Białowieskiej. Kilka poczytnych komiksów, które już wydał, świadczą o tym, że nie tylko jedno z drugim da się połączyć, ale też, że takie połączenie daje świetne efekty!

Najmłodsi mogą zacząć przygodę z książkami Samojlika od "Pikotek chce być odkryty". Jest to książka, którą można czytać strona po stronie, bądź też rozłożyć na długość kilku metrów, aby śledzić całą historię. Opowiada ona o wymyślonym zwierzątku, Pikotku, które szuka kogoś, kto je właściwie rozpozna. Spotyka on przeróżne zwierzęta – wiewiórkę, niedźwiedzia, lisa, żubra itp., nikt jednak nie wie kim jest pikotek. Równolegle do perypetii pikotka można śledzić przygody pozostałych zwierzątek – jelenia, jeży, małych dzików, króliczków, czy rysia. Ilustracje, jak zawsze u Samojlika, zabawne, dużo humoru sytuacyjnego, dzieci zaś przy okazji poznają zwyczaje zwierząt. Co ciekawe, w chmurkach dialogowych nie ma słów, są natomiast obrazki, zatem nawet nie czytające dzieci mogą sobie tą książkę same opowiedzieć;)

Chmurki Samojlika mozna też spotkać w sporych rozmiarów ilustrowanym kompendium o polskiej przyrodzie "O rety! Przyroda". Łatwiejsze i ciekawsze jednak do czytania są jego książki napisane w formie klasycznych komiksów, zawierające bardziej rozbudowaną i dramatyczną akcję.  

Najpopularniejsze komiksy Samojlika to saga o ryjówce Dobrzyku, którą to serię można już zaproponować starszym przedszkolakom i uczniom. Czy ktoś by przypuszczał, że tak mało efektowne (i rozpoznawane) zwierzątka, jak ryjówka, norka czy rzęsorek mogą stać się bohaterami hitu czytelniczego dla dzieci? Okazuje się, że mogą, ale to dzięki temu, że są one ucharakteryzowane na prawdziwych bohaterów, używających momentami dość zabawnego języka młodzieżowego i walczących z realnymi zagrożeniami. Z trzech części sagi nam najbardziej przypadła do gustu część ostatnia "Powrót rzęsorka", gdzie dzielny Dobrzyk wraz z przyjaciółmi musi stawić czoła pożarowi lasu. Komiks dobrze się czyta, akcja trzyma w napięciu, i znów, tak jak w przypadku "Pikotka" podczas czytania mali czytelnicy mimochodem dowiadują się różnych faktów z życia zwierząt (jakie mają zwyczaje, co jedzą, jakie mają szczególne cechy, np. ryjówka na zimę się trochę "kurczy"..)

Co charakterystyczne, komiksy Samojlika pełne są inteligentnego humoru, czerpiącego garściami z popkultury; jest tu dużo aluzji do tytułów znanych filmów, czy też kultowych już kwestii wypowiedzianych przez znane postacie filmowe (zresztą widać to już nawet po tytułach samych komiksów, czy ich rozdziałów).

Każda część sagi ma około 100 stron; o ile pierwszą czytaliśmy na dwie raty, pozostałe już na raz...;)

 

Na sadze się nie skończyło, Samojlik dalej tworzy komiksy, niektóre coraz bardziej zaawansowane. Starsze dzieci jak i dorosłych może zainteresować komiks "To nie jest las dla starych wilków". Tym razem jest to zbiór krótkich historyjek z życia zwierząt, jednak na poziomie trochę trudniejszym niż saga o ryjówce, pod względem poziomu żartobliwych aluzji czy informacji o przyrodzie. W książce jest np.mowa o mikoryzie, o tym, gdzie w przyrodzie występują fraktale, czy też gdzie mają zastosowanie liczby Fibonacciego.

Samojlik ma na koncie również komiksy, gdzie których bohaterami oprócz zwierząt są też ludzie ("Bartnik Ignat i skarb puszczy"), jednak "Bartnika" czyta się już trudniej, konieczna jest znajomość zaplecza historycznego, paradoksalnie komiksy o samych zwierzętach wypadają jednak wdzięczniej i ciekawiej.

Ostatnio, wraz z Adamem Wajrakiem, Samojlik wydał "Umarły Las". Tym razem bohaterami utrzymanego w tonie westernu komiksu są ptaki. Rozdziały książki przedzielają krótkie wstawki z wiedzy przyrodniczej przygotowane przez Wajraka – o roli martwych drzew w lesie, o zwyczajach dzięciołów, sów, korników, szpaków czy żubrów. Nie ma tu jednak takiego humoru jak we wcześniejszych komiksach, atmosfera wręcz jest trochę ponura (być może z powodu aluzji do współczesności). Happy end jak i siłą rzeczy weselszy nastrój powraca jednak w drugiej części opowieści o dzielnym Triko i jego kolegach - w "Nieumarłym lesie".
Generalnie obie części dzieciom się bardzo podobają, można czytać 5-6 -latkom i podsunąć do czytania 7-10 latkom.

Jedno jest pewne; po lekturze komiksów Samojlika, juz nigdy nie spojrzymy na polski las tak samo jak wcześniej; wyda się on o wiele bardziej znajomy;)

 

Tytuł: Pikotek chce być odkryty

Autor: Tomasz Samojlik

Wydawnictwo: Widnokrąg 2016

Wiek: 2+

Tytuł: Powrót rzęsorka

Autor: Tomasz Samojlik

Wydawnictwo: Kultura Gniewu 2015

Wiek: 5+

Tytuł: To nie jest las dla starych wilków

Autor: Tomasz Samojlik

Wydawnictwo: Kultura Gniewu 2016

Wiek: 8+

Tytuł: Umarły Las

Autor: Tomasz Samojlik, Adam Wajrak

Wydawnictwo: Agora 2016

Wiek: 5+

"Pudełko Hanki" czyli jak zdobyć przyjaciela

Hanka poszła do przedszkola i bardzo chce się z kimś zaprzyjaźnić. Na zachętę przynosi w pudełku swojego pluszowego misia, ale na nikim nie robi on wrażenia. Przynosi więc pudełko ciasteczek, ale gdy tylko ciastka są zjedzone, również i Hanką nikt się nie interesuje. Dziewczynka próbuje jeszcze innych rzeczy, w końcu zdesperowana sama wchodzi do pudełka...I nagle przyjaciel się znajduje!

Książka Petera Carnavasa to krótka i mądra opowieść o tym, czym jest prawdziwa przyjaźń. Okazuje się, że czasem wystarczy mało słów i dość skrótowe obrazki, aby opowiedzieć dużo o czymś bardzo ważnym. 

 

Tytuł: Pudełko Hanki

Autor: Peter Carnavas

Wydawnictwo: Adamada 2016

Wiek: 3+

Galeria przyrody ("Botanicum", "Galeria dzikich zwierząt")

Minął rok od wydania "Animalium" i wydawnictwo Dwie Siostry wydało kolejny album o przyrodzie, "Botanicum". Podobnie jak "Animalium", jest to rodzaj krótkiego przeglądu gatunków, tym razem roślin, opisanych krótko dość przystępnym językiem, choć nie brak tu też terminów stricte botanicznych. Największym atutem książki, tak jak w poprzednim albumie, jest zapierające dech piękno i fantastyczna różnorodność przyrody. Dzieciom też się podoba czytanie, i to nie tylko o roślinach mięsożernych;)

 

 

 

Również miłośnicy zwierząt mogą ostatnio znaleźć dla siebie coś nowego. Wydawnictwo Egmont wydało dwa ilustrowane albumy o zwierzętach półkuli północnej i południowej "Galeria dzikich zwierząt". Opis poszczególnych zwierząt jest dość krótki, a największe wrażenie robią piękne ilustracje Dietera Brauna...

 

 

Tytuł: Botanicum

Autor:Kathy Willis, il. Katie Scott

Wydawnictwo: Dwie Siostry 2016

Wiek: 5+

Tytuł: Galeria dzikich zwierząt

Autor: Dieter Braun

Wydawnictwo: Egmont 2016

Wiek: 3+